Y học bổ sung sử dụng các thực hành y học chưa được chứng minh, không được chứng minh, không thể chứng minh hoặc có hại quá mức liên quan đến tác dụng của chúng – trong nỗ lực đạt được hiệu quả chữa bệnh của thuốc. Ngành này đã được đưa vào giảng dạy và ứng dụng ở Trường Đại học Quốc tế mở rộng Y học Bổ sung (OIUCM) tại Colombia, Sri Lanka, Trung tâm Quốc gia Y khoa thay thế và bổ sung Hoa Kỳ (NCCAM), Cơ quan Y khoa bổ sung Úc châu…

Y học bổ sung là gì?

Theo tổ chức Y tế thế giới WHO: “Thuật ngữ “y học bổ sung” hay “y học thay thế” được dùng để chỉ một tập hợp rộng rãi những thực hành chăm sóc sức khỏe không phải là thành phần của tập quán hoặc y học chính thống của quốc gia đó, và không được kết hợp hoàn toàn vào hệ thống y tế chính thống. Ở một số nước hai thuật ngữ này được sử dụng thay thế cho thuật ngữ y học cổ truyền.”

Sử dụng thảo mộc là một phương pháp của y học bổ sung

Y học bổ sung có những ngành nào?

Có rất nhiều ngành được xếp vào Y học bổ sung, tham khảo bảng dưới đây.

Tên ngành	Phương pháp
Y học cổ truyền	Tại Việt Nam đã có thời những người nghiên cứu giảng dạy và viết sách cho rằng “Đông y” có xuất xứ từ phương Đông. Ngày nay “Đông y” là thuật ngữ được sử dụng song song với “Y học cổ truyền”, dùng chỉ nền y học có nguồn gốc Trung Quốc và Việt Nam xưa, để phân biệt với Tây y.
Châm cứu	Châm cứu là thủ thuật chèn và thao tác kim hình chỉ vào một điểm cụ thể trên cơ thể để giảm đau hoặc cho các mục đích điều trị
Kỹ thuật Alexander	Kỹ thuật Alexander là phương pháp xác định những tư thế không thích hợp gây ra bệnh tật và thay đổi các tư thế đó nhằm mục đích điều chỉnh tư thế để giảm đau, tăng cường năng lượng sinh học và sinh lực cho cơ thể
Hương liệu	Là liệu pháp sử dụng các hợp chất có mùi thơm tác động đến tâm trạng và sức khỏe nhằm giảm căng thẳng, thư giãn và giảm đau.
Ayurveda (thuốc Ayurvedic)	Là một loại y học thay thế, là một hệ thống y học Hindu truyền thống, việc thực hành Ayurveda bao gồm việc sử dụng các loại thuốc thảo dược, bổ sung khoáng chất hoặc kim loại (rasa Shastra), kỹ thuật phẫu thuật, thuốc phiện, và áp dụng bằng cách mát-xa dầu.
Phản hồi sinh học	Là một kỹ thuật y học bổ sung và thay thế để kiểm soát các chức năng cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim, bằng cách sử dụng tâm trí, về cơ bản, phản hồi sinh học là một dạng sử dụng ý chí để thư giãn.
Liệu pháp ăn kiêng	Là liệu pháp sử dụng chế độ ăn uống để điều chỉnh trọng lượng, sức khỏe cơ thể theo ý muốn.
Thảo dược	Là liệu pháp sử dụng các loại cây cỏ trong tự nhiên để điều trị bệnh
Chăm sóc toàn diện	Chăm sóc người bệnh toàn diện là sự theo dõi, chăm sóc điều trị của bác sĩ và y tá (điều dưỡng) nhằm đáp ứng nhu cầu cơ bản của người bệnh cả về thân thể và tinh thần trong thế gian nằm điều trị tại bệnh viện.
Vi lượng đồng căn	Vi lượng đồng căn hay vi lượng đồng căn liệu pháp là một phương pháp y học điều trị bệnh nhân bị mắc một bệnh nào đó bằng cách sử dụng những chế phẩm được pha loãng mà những chế phẩm này cũng gây ra các triệu chứng cho một người bình thường giống như là triệu chứng của chính căn bệnh cần chữa gây ra. Những bằng chứng khoa học cho rằng vi lượng đồng căn chỉ là một giả dược nhằm làm yên lòng bệnh nhân chứ nó không có tác dụng chữa trị.
Thôi miên	Liệu pháp thôi miên là việc thực hành thôi miên một người để giúp họ cải thiện các vần đề về tinh thần hoặc thể chất nhằm làm giảm các cơn đau mãn tính, hoặc lọai trừ căng thẳng, sự lo lắng và nỗi ám ảnh sợ hãi…
Thiền	Là một phần trải nghiệm tự nhiên của con người, có thể được dùng làm phương thuốc trị liệu để gia tăng sức khỏe cũng như nâng cao hệ miễn dịch cho cơ thể.
Naturopathy	Là một hệ thống chữa bệnh toàn diện, với niềm tin rằng 5 yếu tố trong vũ trụ – trái đất, nước, không khí, lửa và không gian – tạo nên cơ thể chúng ta cũng có sức mạnh để chữa trị các bệnh của hệ thống của cơ thể nếu xảy ra bất kỳ vấn đề gì. Naturopathy nhằm phục hồi sức sống thông qua việc hỗ trợ và kích thích cơ chế tự chữa bệnh của cơ thể bằng cách thay đổi lối sống, cân bằng các yếu tố tự nhiên trong cơ thể.
Liệu pháp dinh dưỡng	Là liệu pháp sử dụng thức ăn hằng ngày một cách khoa học nhằm mục đích nâng cao sức khỏe, thể trạng của người bệnh.
Liệu pháp thao tác nắn xương (OMT)	Là một tập hợp các kỹ thuật thực hành được sử dụng bởi các bác sĩ để chẩn đoán, điều trị, và ngăn ngừa bệnh tật hoặc chấn thương.
Khí công	Thống luyện tập vật lý và tinh thần để đạt được sức khoẻ, luyện võ và để tự giác ngộ.
Xoa bóp, bấm huyệt	Là tập hợp các kỹ thuật sử dụng bằng tay, các công cụ hỗ trợ thực hiện các động tác như day, bóp, chặt, ấn…nhằm làm lưu thông khí huyết, làm mềm gân cơ, khiến cho cơ thể đi vào trạng thái nghỉ ngơi thoải mái nhằm mục đích thư giãn, giảm đau.
Reiki	Theo tiếng Hàn được gọi là “Linh khí“, là sự tiếp nhận, hòa hợp và bổ sung nguồn năng lượng vô tận của vũ trụ cho con người.
Chữa bệnh tâm linh	Sử dụng tâm linh (các vấn đề phi thực tế) để chữa bệnh
Thái cực quyền Y	Sử dụng liệu pháp khí công Thái cực để chữa bệnh
Yoga	Thông qua Yoga để chữa bệnh

Liệu pháp của y học bổ sung

Hệ thống y tế thay thế

Các hệ thống y tế thay thế được xây dựng dựa trên các hệ thống lý thuyết và thực hành hoàn chỉnh.
Thông thường, các hệ thống này đã phát triển ngoài và sớm hơn so với phương pháp y tế thông thường được sử dụng. Ví dụ về các hệ thống y tế thay thế đã phát triển trong nền văn hóa phương Tây bao gồm y học vi lượng đồng căn và y học tự nhiên. Ví dụ về các hệ thống đã phát triển trong nền văn hóa không phải phương Tây bao gồm y học cổ truyền Trung Quốc và Ayurveda.

Can thiệp tâm trí-cơ thể

Thuốc tâm-cơ thể sử dụng một loạt các kỹ thuật được thiết kế để tăng cường khả năng của tâm trí để ảnh hưởng đến chức năng cơ thể và các triệu chứng.
Một số kỹ thuật được coi là y học bổ sung và thay thế trong quá khứ đã trở thành chủ đạo (ví dụ, nhóm hỗ trợ bệnh nhân và liệu pháp hành vi nhận thức).
Các kỹ thuật tâm trí khác vẫn được coi là y học bổ sung và thay thế, bao gồm thiền định, cầu nguyện, chữa bệnh tâm thần và các liệu pháp sử dụng các cửa hàng sáng tạo như nghệ thuật, âm nhạc hoặc khiêu vũ.

Thiền định được coi là một phương pháp của y học bổ sung

Liệu pháp dựa trên sinh học

Các liệu pháp dựa trên sinh học trong Y học bổ sung và thay thế sử dụng các chất có trong tự nhiên, chẳng hạn như thảo mộc, thực phẩm và vitamin.
Một số liệu pháp y học bổ sung như chế độ ăn uống, các sản phẩm thảo dược và sử dụng các phương pháp điều trị tự nhiên khác nhưng chưa được chứng minh (ví dụ, sử dụng sụn cá mập để điều trị ung thư).

Phương pháp Manipulative và Body-Based

Các phương pháp dựa trên cơ sở thao tác và cơ thể dựa trên thao tác và / hoặc chuyển động của một hoặc nhiều phần của cơ thể.
Ví dụ: bao gồm thao tác chỉnh hình hoặc nắn xương, và mát xa.

Liệu pháp năng lượng

Liệu pháp năng lượng liên quan đến việc sử dụng các lĩnh vực năng lượng. Chúng có hai loại:

Liệu pháp năng lượng được nhận định là sự ảnh hưởng của các trường năng lượng bao quanh và thâm nhập vào cơ thể con người. Sự tồn tại của trường năng lượng như vậy vẫn chưa được chứng minh khoa học. Một số hình thức trị liệu năng lượng điều khiển năng lượng bằng cách áp dụng áp lực và / hoặc thao túng cơ thể bằng cách đặt tay vào, hoặc thông qua, các trường này. Ví dụ bao gồm khí công, Reiki, và trị liệu cảm ứng.
Các liệu pháp dựa trên điện từ sinh học liên quan đến việc sử dụng các trường điện từ, chẳng hạn như các trường xung, từ trường, hoặc các trường dòng điện xoay chiều hoặc dòng điện xoay chiều.

Lợi ích từ Y học bổ sung

Tăng cường khả năng miễn dịch: Hầu hết các phương pháp y học bổ sung phát huy tác dụng thông qua phản xạ của hệ thần kinh và thể dịch để điều hòa lại sự cân bằng sinh lý vốn đã bị phá vỡ do bệnh lý gây ra. Như vậy liệu pháp này giúp cơ thể tăng cường khả năng miễn dịch, chống đỡ và sửa chữa những rối loạn bệnh lý giúp chữa lành bệnh. Vì vậy các phương pháp này đem lại lợi ích toàn diện cho người bệnh, nhất là đối với những người mắc các căn bệnh mạn tính hoặc có tính chất đặc thù như bệnh thần kinh, xương khớp… giúp chữa bệnh hiệu quả lại rất an toàn, ít tác dụng không mong muốn.

Tăng cường hiệu quả điều trị: Rất nhiều phương pháp y học bổ sung khi được phối hợp với dùng thuốc có tác dụng cộng hưởng làm tăng cường hiệu quả điều trị của nhau. Ví dụ, một ổ viêm cơ do vi khuẩn nếu phối hợp giữa sử dụng kháng sinh đường tiêm hoặc đường uống với điều trị tại chỗ bằng sóng ngắn và nhiệt nóng (tia hồng ngoại hoặc đắp nóng) thì kết quả sẽ nhanh hơn nhiều so với sử dụng kháng sinh đơn độc hoặc chỉ dùng sóng ngắn và nhiệt nóng đơn độc.

Hiệu quả chữa bệnh bền vững: Phản xạ thần kinh kích thích tạo ra các chất sinh học nội sinh, ví dụ như endorphin (được coi là morphin nội sinh), các kháng thể, kích thích hoặc ức chế hệ thần kinh trung ương, hệ thần kinh giao cảm… tương ứng với vị trí tác động và chuyển tới cơ quan mắc bệnh. Liệu pháp này còn đồng nhất điều khiển các cơ quan khác chuyển biến theo chiều hướng hỗ trợ công năng của chất kháng bệnh. Do vậy hiệu quả điều trị có thể chậm hơn nhưng bền vững hơn so với các phương pháp điều trị khác.

Châm cứu được chứng minh tác động lên hệ thần kinh phản xạ

Không có phản ứng phụ: Hiệu quả điều trị của các phương pháp y học bổ sung là tốt, là ưu việt bởi vì chất kháng bệnh được sản sinh ra là tự nhiên bởi chính cơ thể và hoàn toàn thích hợp với từng cá nhân. Do vậy, tính kích ứng và độc hại của liệu pháp này gần như không có.

Tỷ lệ tái phát thấp: Đối với các bệnh thần kinh và các bệnh mạn tính, sử dụng các phương pháp y học bổ sung thường có tỉ lệ tái phát thấp và có thể kiểm soát được.

Dễ áp dụng: Các phương pháp chữa bệnh y học bổ sung dễ áp dụng, không tốn kém, chi phí thấp, rẻ hơn rất nhiều và an toàn hơn nhiều so với điều trị bằng thuốc.

Tuy nhiên các phương pháp y học bổ sung cũng có một số nhược điểm như phát huy tác dụng thường chậm, đòi hỏi thời gian điều trị dài ngày hơn, thường không áp dụng được trong các trường hợp cấp cứu, hiệu quả điều trị phụ thuộc nhiều vào kỹ năng, kinh nghiệm của người thầy thuốc.

(Visited 60 times, 1 visits today)