Béo phì là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hàng loạt các bệnh nguy hiểm đến tính mạng của con người như bệnh tim, ung thư, cao huyết áp, xơ vữa động mạch…Trong năm 2014, trên thế giới đã có 600 triệu người lớn (13%) và 42 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị béo phì. Bài viết này sẽ đưa đến bạn nhiều thông tin và kiến thức hữu ích về béo phì, hãy cùng yhocvietnam.com.vn tìm hiểu nhé!
Như thế nào thì được coi là béo phì?
Bệnh béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá nhiều trong cơ thể vượt quá giới hạn cho phép, gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, đồng thời ảnh hưởng xấu đến ngoại hình và vóc dáng. Có khá nhiều cách để xác định xem bạn có bị béo phì hay không, nhưng cách phổ biến nhất là sử dụng chỉ số khổi cơ thể BMI bằng cách lấy cân nặng chia cho bình phương chiều cao.
Nguyên nhân gây ra béo phì là gì?
Nguyên nhân chủ yếu gây ra béo phì là do sự thiếu cân bằng năng lượng. Sự cân bằng năng lượng này đạt được khi năng lượng vào bằng năng lượng ra. Năng lượng vào là lượng năng lượng hoặc calo bạn nhận được từ thức ăn và đồ uống. Năng lượng ra là lượng năng lượng mà cơ thể bạn sử dụng cho những quá trình như thở, tiêu hóa và vận động cơ thể.
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như: do di truyền, gen béo phì FTO, tình trạng bệnh lý nội tiết tố như hormon tuyến giáp kém, hội chứng Cushing, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), tác dụng phụ của thuốc, tuổi tác, thiếu ngủ, các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu…cũng có thể gây nên béo phì.
Béo phì gây ra những tác hại gì tới sức khỏe con người?
Bệnh béo phì có thể gây nên biến chứng và là tiền đề của nhiều căn bệnh nguy hiểm:
- Huyết áp cao: các mô mỡ trong cơ thể cũng cần oxy và chất dinh dưỡng trong máu để sống. Khi lượng mỡ tích tụ trong cơ thể lớn sẽ đòi hỏi phải có lượng máu lưu thông nhiều hơn đến các mô mỡ. Điều này làm tăng khối lượng công việc của tim vì nó phải bơm máu nhiều hơn qua các mạch máu. Nhiều máu lưu thông cũng có nghĩa là áp lực trên thành động mạch tăng lên và làm tăng huyết áp. Ngoài ra, nó có thể tăng nhịp tim và làm giảm khả năng vận chuyển máu qua các mạch.
- Bệnh tiểu đường: Béo phì có thể gây ra sự đề kháng insulin- một hormone điều chỉnh lượng đường trong máu. Để khắc phục hiện tượng này, tuyến tụy phải hoạt động quá sức dẫn đến insulin sản sinh ở tụy giảm dần, lúc này insulin trong cơ thể sẽ không đủ cho việc duy trì việc chuyển hóa đường trong máu, từ đó gây nên bệnh tiểu đường.
- Bệnh tim – xơ vữa động mạch (xơ cứng động mạch) Những người bị bệnh béo phì có nguy cơ mắc bệnh này cao gấp 10 lần người không bị béo phì. Lượng mỡ lắng đọng trên thành động mạch vành khiến động mạch thu hẹp, làm giảm lưu lượng máu lưu thông đến tim có thể gây đau thắt ngực hay đau tim. Đồng thời động mạch thu hẹp có thể dẫn đến việc hình thành những cục máu đông gây tắc nghẽn hoàn toàn động mạch khiến người bệnh bị nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
- Những vấn đề chung, bao gồm cả viêm xương khớp: Béo phì dẫn đến nguy cơ thấp khớp, viêm khớp, có thể ảnh hưởng đến đầu gối và hông vì sự đè nén toàn bộ trọng lượng cơ thể lên trên các khớp dẫn đến tổn thương. Các bệnh về xương khiến bệnh nhân giảm hoạt động thể lực, làm bệnh béo phì càng nặng thêm.
- Các vấn đề về hô hấp: người mắc béo phì có thể bị ngừng thở trong thời gian ngắn khi ngủ, làm gián đoạn giấc ngủ thường xuyên vào ban đêm, gây buồn ngủ vào ban ngày và ngáy lớn. Vấn đề này xảy ra khi phần trên của khí đạo bị tắc nghẽn khiến hơi thở bị hạn chế.
- Ung thư: Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tỷ lệ béo phì ở phụ nữ thường cao hơn nam giới. Ở phụ nữ, béo phì góp phần làm tăng nguy cơ cho nhiều loại ung thư bao gồm ung thư vú, ruột kết, bàng quang và tử cung. Những người đàn ông thừa cân có nguy cơ cao của bệnh ung thư ruột kết (ung thư đại tràng) và ung thư tuyến tiền liệt.
- Ảnh hưởng tâm lý xã hội: Nhiều cuộc nghiên cứu khoa học tại Pháp và Mỹ đã khẳng định mối liên quan giữa béo phì và những ảnh hưởng xấu của nó tới đời sống tinh thần. Những người mắc bệnh béo phì thường có tâm lý tự ti về bản thân, thu mình lại và ngại giao tiếp, hoặc gặp vấn đề như tự kỉ, trầm cảm, lo lắng thái quá kéo dài và thậm chí là tự vẫn.
>> Xem thêm:
TRẢ LỜI CÂU HỎI CỦA BẠN ĐỌC
(Hãy đặt câu hỏi tại đây, đội ngũ y bác sĩ sẽ giải đáp giúp bạn)